رشد مالی پایدار به وسیله نوآوری - وبلاگ یاسین

به گزارش وبلاگ یاسین، در اواخر دهه 90 میلادی وقتی که مو ابراهیم مدیر فنی شرکت بریتیش تلکام تصمیم گرفت در آفریقا شبکه موبایل را برای نخستین بار راه اندازی کند همه با تعجب به وی نگاه کردند. اغلب می گفتند آفریقا یک منطقه خطرناک برای سرمایه گذاری است، در آفریقا زیرساخت های ایجاد شبکه موبایل وجود ندارد، ایجاد شبکه موبایل بر عهده دولت است نه بخش خصوصی و نظرات مشابه آن. شرکت های مشاوره هم مسائلی از قبیل سطح بالای فقردر جامعه آفریقا، نبود زیرساخت های لازم، عدم ثبات دولت ها، عدم دسترسی به منابع آبی و سطح سواد و دانش پایین این منطقه ها را موانع جدی در این راه برمی شمردند و وی را از این کار منع می کردند. البته با نگاه به شرایط آفریقا شاید این نظرات خیلی هم بیراه نباشد.

به گزارش دنیای اقتصاد، ولی مو ابراهیم بر تصمیم خود پافشاری کرد و با تنها پنج کارمند و اندازه کمی یاری از بانک شرکت سل تل را تاسیس کرد. موانع بسیار بودند. ایجاد زیر ساخت های شبکه تلفن همراه در کشوری که حتی دسترسی به آب آشامیدنی ندارد و آن هم بدون یاری دولت ها کاری تقریبا غیر ممکن است و مهم تر اینکه بانک ها و موسسات مالی هم حاضر به تامین سرمایه نبودند. ولی وی عزم خود را جزم نموده بود تا با مسائل مبارزه کند. هرجا که احتیاج به لجستیک بود آن ها را ایجاد می کرد حتی در جا هایی که دسترسی به برق و زیر ساخت ها نبود آن ها را خودش احداث کرد. این سخت کوشی ها نتیجه داد و پس از 6 سال شرکت سل تل توانست در 13 کشورآفریقایی شبکه موبایل ایجاد و 2/ 5 میلیون مشتری جذب کند. اما این سوال پیش می آید که چگونه ممکن است نوآوری منجر به رشد مالی یک منطقه گردد و اینکه آیا هر نوع نوآوری می تواند این امر را تحقق بخشد. در این مقاله سعی می کنیم به این سوالات پاسخ دهیم.

معرفی نوآوری بازار آفرین

رایج ترین تعریفی که برای نوآوری وجود دارد عبارت است از فرآیند خلق و ایجاد یک محصول یا سرویس نو که تا قبل از آن وجود نداشته است که منجر به خلق یک ارزش نو می گردد. نکته مهم در این تعریف تاکید بر فرآیند است به جای خود محصول. نوآوری تنها زمانی می تواند منجر به رشد مالی نقاط محروم شوند که نوآوری از نوع بازارآفرین باشد. به این معنی که یک بازار نو را خلق کند. منظور از بازار نو به معنی دستیابی به مشتریانی نو است. در واقع این ها مشتریانی هستند که احتیاج به استفاده از یک محصول یا خدمت داشته اند، ولی به علت گران بودن یا عدم مهارت یا دلایل دیگر نتوانسته اند از این محصول استفاده نمایند که اصطلاحا به آن ها غیر مصرف نماینده گفته می گردد. حال اگر نوآوری بتواند محصولی را ارائه دهد که این قشر غیر مصرف نماینده که عموما جمعیت زیادی هستند بتوانند از آن استفاده نمایند این نوآوری را بازار آفرین می گوییم.

عوامل پیروزیت نوآوری بازار آفرین

برای اینکه یک نوآوری بازار آفرین بتواند به پیروزیت دست پیدا کند باید سه فاکتور اصلی را در خود داشته باشد وگرنه نمی تواند رشد و توسعه یافته و به پیروزیت دست پیدا کند. نخستین فاکتور اصلی در نوآوری بازارآفرین هدف قرار دادن قشر غیر مصرف نماینده است. قشر غیرمصرف نماینده آن بخشی از جامعه است که احتیاج به استفاده از محصول یا خدمت را دارد، ولی به دلایلی از قبیل گران بودن محصول یا خدمت یا عدم دسترسی نمی تواند از آن استفاده کند. ویژگی دیگر این قشر غیر مصرف نماینده جمعیت بالای این قشر است و در واقع کلید اصلی پیروزیت نوآوری بازار آفرین است، زیرا باعث می گردد بازار وسیعی برای استفاده از محصول وجود داشته باشد و در نتیجه سود بالایی نصیب کارآفرین می گردد و از آن سود بتواند در توسعه زیرساخت های لازم استفاده کند. دومین فاکتور تاثیرگذار در پیروزیت این نوآوری وجود احتیاج جدی برای این محصول یا خدمت است. احتیاج جدی به احتیاجی گفته می گردد که مصرف نماینده حاضر است برای استفاده از آن محصول پول پرداخت کند. اگر مشتریان به محصولی احتیاج داشته باشند، ولی آن احتیاج آنقدر جدی نباشد که حاضر باشند برای آن محصول پول پرداخت نمایند، شانس پیروزیت آن بسیار کم می گردد و در نتیجه شکست خواهد خورد. تشخیص شدت و ضعف این احساس احتیاج به روش های مختلفی صورت می گیرد از قبیل تحلیل بازار یا آنالیز رفتار مشتریان، ولی نگرش و درک کارآفرین از بازار مهم ترین نقش را در شناخت این احتیاج ایفا می نماید؛ و درنهایت مهم ترین عامل پیروزیت نوآوری بازارآفرین تجارت مدل نوآرانه است. درواقع روش رساندن محصول نوآورانه با قیمت کم و امکان دسترسی مناسب مدل فراهم می گردد.

فقر زدایی و رشد مالی به وسیله نوآوری بازارآفرین

وقتی صحبت از فقرزدایی و یاری به رشد توسعه مالی نقاط محروم می کنیم نخستین راه حلی که به فکر می رسد تخصیص بودجه به وسیله دولت ها یا یاری های نقدی و غیر نقدی به افراد این منطقه ها است، ولی تا به امروز این یاری های دولت ها چقدر در فقر زدایی و رشد و توسعه مالی این نقاط محروم پیروز و موثر بوده است؟ در واقع پاسخ منفی است. زیرا رشدمالی با تزریق منابع نقدی و غیر نقدی میسر نمی گردد بلکه با ایجاد شغل و امکان عایدیزایی و بهبود زیرساخت ها در این منطقه ها محقق می گردد.

اما نوآوری بازار آفرین می تواند به رشد و توسعه نقاط محروم یاری کند. اول اینکه باعث می گردد افراد زیادی به محصول و خدمتی دسترسی پیدا نمایند که قبلا برایشان قابل دسترسی نبوده و این خود منجر به ایجاد فرصت های نو شغلی و بهبود محیط کسب وکار در این منطقه ها می گردد. مثلا با دسترسی مردم آفریقا به شبکه موبایل بسیاری از افراد توانستند محصولات خودرا به صورت آنلاین و با یاری اپلیکیشن های مربوطه به فروش برسانند که خود باعث فراوری ثروت برای این منطقه ها شد. دوم اینکه نوآوری بازار آفرین به علت اینکه در بازار داخلی این منطقه ها آغاز به توسعه می نماید منجر به ایجاد شغل برای افراد این منطقه ها می گردد و در نتیجه منجر به بهبود وضع افراد محروم می گردد. در واقع این نوآوری به علت اینکه برای رشد و توسعه خود احتیاجمند نیروی کار است و عموما سعی می نماید از افراد محلی به علت نزدیکی به محل کار و پایین بودن دستمزد ها استفاده کند، این باعث افزایش عایدی افراد این منطقه ها و در نتیجه بهبود وضع زندگی شان می گردد. سوم نوآوری بازارآفرین منجر به ایجاد یکسری زیرساخت ها و تاسیسات می گردد. عموما این ایده های نوآورانه برای اجرا احتیاج به یکسری زیرساخت ها مثل راه و جاده یا منابع تامین انرژی دارند و عموما دولت ها در احداث آن ها هیچ یاریی نمی نمایند و در نتیجه خود کارآفرینان آن ها را احداث می نمایند و این زیرساخت ها خود باعث رشد های بعدی این منطقه ها می گردد؛ بنابراین برای رشد مالی و فقر زدایی در منطقه ها محروم باید از کارآفرینان و ایده های نوآورانه آن ها یاری گرفت و نمی توان چشم انتظار دولت ها بود و دولت ها بهتر است در این موارد نقش تسهیل گری را ایفا و سعی نمایند تا جای ممکن به کارآفرینان در تحقق این امر و فراوری ثروت در این منطقه ها یاری نمایند.