خط فقر 18 میلیونی؛ تنها تعداد محدودی از جامعه زیر خط فقر نیستند - وبلاگ یاسین

به گزارش وبلاگ یاسین، اواخر سال گذشته اعلام شد دستمزد کارگران در سال 1401 نسبت به سال گذشته حدود 57.4درصد افزایش یافته است، به گونه ای که حداقل دستمزد ماهانه از دو میلیون و 554 هزار و 950 تومان به چهار میلیون و 179 هزار و750 تومان و حداقل دستمزد روزانه از 88 هزار به 139 هزار تومان می رسد و هزینه سبد معیشت کارگران نیز برای یک خانواده میانه شهری 3.3 نفری در سال 1401 رقم 8 میلیون و 979 هزار تومان نرخ گذاری شد، اما به نظر می رسد پس از 6 ماه از افزایش 57.4 درصدی دستمزد ها این اندازه هم نمی تواند هزینه های سرسام آور زندگی در ایران را پوشش دهد، به گونه ای که اخیرا فرامرز توفیقی، رییس کمیته دستمزد کانون شورا های اسلامی کار اعلام نموده که خط فقر نسبی خانوار ها در ایران به 18 میلیون و 290 هزار تومان رسیده است و بدنه جامعه کارگری ایران از منظر معیشت مانند بیماری است که با 10درصد قلبش زندگی می نماید.

به گزارش اعتماد، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مدت هاست که بدون وزیر فعالیت می نماید و البته همان موقع هم که وزیر داشت، اطلاعات درستی از مقدار خط فقر منتشر نمی کرد. با این حال باید گفت که اظهارات نو رییس کمیته دستمزد کانون شورا های اسلامی که اتفاقا در جلسات تعیین دستمزد سالانه نیز شرکت می نماید را باید یک هشدار دانست. اما بالاتر رفتن خط فقر و رسیدن به 18 میلیون تومان درحالی اتفاق افتاده است که چند روز پیش طرح متناسب سازی حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان کشوری و لشکری در قالب یک لایحه دوفوریتی به صحن مجلس رفت.

طبق تصمیم اخیر دولت و مجلس، قرار است دست کم یک میلیون تومان به حقوق کارمندان و 900 هزار تومان به دریافتی بازنشستگان بخش دولتی اضافه گردد که درنهایت حداقل حقوق برای کارمندان دولت به پیشنهاد خود دولت به 6 میلیون و 600 هزار تومان افزایش یابد و در این بین حداقل دستمزد کارگران هم اکنون 5 میلیون و 700 هزار تومان است که تقریبا یک سوم فاصله خط فقر 18 میلیون تومانی را پر می نماید.

این درحالی است که دستمزد یک کارگر با تمام حقوق و اضافه کاری، عائله مندی، حق مسکن و بسیاری از انواع مزایا دیگر به 9 میلیون تومان نمی رسد. براساس این گزارش؛ پژوهش های حوزه فقر در دهه 90 نشان می دهد که خانواده های پرجمعیت ایرانی با وجود داشتن کار، نمی توانند کمترین امکانات زندگی را برای خانواده شان فراهم نمایند و سوءتغذیه بچه ها با فقر در بزرگسالی شان ارتباط مستقیم دارد.

در آخرین گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم خوراکی ها اعلام شد که نرخ تورم عموم اقلام خوراکی بالای 50درصد ثبت شده است که در میان اقلام خوراکی و آشامیدنی، گروه روغن و چربی با تورم نقطه به نقطه 271 واحد درصد رکورد دار افزایش قیمت بود.

به موجب این گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم اقلام خوراکی و آشامیدنی ها برای شهریور ماه سال جاری، 76.1 واحد درصد ثبت شده است. لبنیات و تخم مرغ، نان و غلات، شکلات و شیرینی، گوشت ماکیان و گوشت قرمز به ترتیب با 94.6، 87.9، 68.9، 67 و 62.7 درصد تورم در رتبه های بعدی افزایش قیمت شهریور ماه قرار داشتند. تایید افزایشی شدن نرخ تورم اقلام خوراکی در گزارش مرکز آمار ایران، موید ارزیابی اخیری است که کمیته تعیین دستمزد های کانون عالی شورا های اسلامی کار کشور از افزایش نزدیک به صددرصدی هزینه های زندگی داشته است.

مقدار خط فقر در شهرستان ها فرق دارد

آلبرت بغوزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه در واکنش به رقم اعلام شده از سوی رییس کمیته دستمزد کانون شورا های اسلامی کار به گفت: به نظر می رسد این رقم 18 میلیون تومانی که برای خط فقر اعلام شده مربوط به یک خانواده 4 نفره باشد و کل هزینه ها اعم از اجاره خانه تا حمل و نقل و خوراک و پوشاک را هم برای این رقم در نظر گرفته اند. اگر این عدد صحیح باشد تعداد زیادی از افراد جامعه زیر خط فقر خواهند رفت.

این کارشناس مالی توضیح داد: اینکه این رقم به صورت کلی برای خط فقر عنوان شده هم جای سوال دارد، چراکه ممکن است میانه هزینه یک خانواده 8 میلیون یا 10 میلیون تومان باشد که باز هم فرق دارد، ضمن آنکه خط فقر در تهران با خط فقر در شهرستان های کوچک و بزرگ فرق دارد.

جمع حداقل دستمزد و یارانه ها در مقابل این رقم اعلامی بسیار ناچیز است

این اقتصاددان با اشاره به پرداخت یارانه یک میلیون و 200 هزار تومانی دولت برای اعضای خانواده 4 نفره اعلام کرد: در صورتی که این رقم را برای خط فقر درنظر بگیریم پس این رقم هایی که دولت به عنوان یارانه به خانوار ها پرداخت می نماید به هیچ عنوان جوابگوی هزینه های معیشتی خانوار ها نخواهد بود. در کنار آن رقمی که برای حداقل دستمزد ها تعیین شده هم نمی تواند معیشت خانوار ها را تامین کند.

بغوزیان گفت: اگر رقم 18 میلیون تومان را برای خط فقر درنظر بگیریم تنها تعداد محدودی از افراد جامعه زیر خط فقر نیستند و آن هم شامل نمایندگان مجلس و مسوولان دولتی و اساتید دانشگاه و مالکین صنایع و کارآفرینان و... می شوند. این کارشناس مالی توضیح داد: این رقم برای افرادی که عایدیشان اندک است به معنی فاجعه است، چراکه با وجود حداقل دستمزد و یارانه باز هم از این رقم عقب هستند و تنها راه شان استفاده از پس انداز یا چند شغله شدن است.

او با بیان اینکه بعضی از عایدی ها جایی ثبت نمی شوند، گفت: باید در کنار خط فقری که اعلام شده میانه عایدی افراد هم اعلام گردد تا بتوان تحلیل درست تری ارایه داد. اما این عدد 18 میلیون تومان به عنوان خط فقر بسیار نگران نماینده است، چراکه در پی این رقم بزهکاری و جرم و دزدی و سایر فساد ها در جامعه افزایش خواهد یافت.

راه حل چیست؟

بغوزیان با اشاره به راه های پوشش این رقم ادامه داد: افزایش دستمزدها، ایجاد شغل و پرداخت یارانه ها ازسوی دولت می تواند تا حدودی به بهبود این شرایط یاری کند، اما باز هم شاهد افزایش قیمت ها در بخش کالایی خواهیم بود. او با بیان اینکه قیمت های مصوب دولتی هم جوابگوی این حجم از گرانی ها در بازار نیست اعلام کرد: این قیمت ها تنها در بخش چند کالای محدود مانند مرغ و تخم مرغ و... است و در بخش میوه و سبزیجات و لبنیات و... این گرانی ها بسیار بالاتر است.

این کارشناس مالی اضافه نمود: متاسفانه در تابستان تورم خوراکی ها به 85 درصد و تورم اجاره بها و حمل و نقل هم به بیش از 50 درصد رسید و تعیین است که افزایش دستمزد 20 درصدی اصلا جوابگوی این مقدار از گرانی ها نیست.

افزایش چند شغله ها در جامعه

بغوزیان در خصوص اجرای طرح متناسب سازی حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان لشکری که اخیرا در قالب لایحه دو فوریتی به مجلس ارایه شد نیز گفت: هر چند ممکن است این زخم عمیق را تا حدودی التیام بخشد، اما اصلا این شکاف بین دستمزد و معیشت را جبرن نخواهد کرد و برای فرد چاره ای جز چند شغله شدن نمی ماند.

این کارشناس مالی توضیح داد: راه حل این موضوع نظارت بر قیمت ها و کاهش قیمت هاست و اینکه دولت بتواند مذاکرات را به سمت توافق پیش ببرد تا بتواند عایدیهایش را افزایش دهد و منابعش بازگردد و بدهی های خود را بپردازد که این قضیه نیز نیازمند یکسری تمهدات سیاسی است تا مسائل مالی مرتفع شوند و سفره های مردم هم کمی بزرگ تر گردد.